Ağasar Yöresel Ürünlerini Modernleştirdik
Trabzon’a bağlı 18 İlçeden birisi olan İl merkezine uzaklığı 67 KM, İlçe merkezinin 2023 TUİK verilerine göre 11.780 kişi yaşıyor.
Trabzon Şalpazarı İlçesinde yerleşim çok eski tarihlere dayandığı bilinmektedir. Yörede yaşayan insanlar Oğuzların Üçoklar boyundan olan Çepnilerdir. Çepni'lerini bu Bölgeye Trabzon’un Fethinden önce Akkoyunlu Hükümdarı ve Safari Türkmen İmparatoru Şah İsmail’in Dayısı Uzun Hasan zamanında kafileler halinde geldikleri bilinmektedir. Trabzon Şalpazarı Halk Eğitim Müdürlüğünde görev yapan usta öğretici yöresel ürünler üreticisi Ayşe Kaya ''Ağasar Yöresel Ürünlerini modernleştirdik dedi. Halk Eğitim Müdür yardımcısı Savaş Kara ise yöremize ait ürünlerimizden 1 tanesi marka tescilli 154 tane ürün ise tasarım tescillidir dedi.
Şalpazarı İlçe Merkezinde kumaşların alınıp satıldığı bir pazar yeri olarak gelişti. Şalpazarı İlçesi 1914 yılında Vakfıkebir kazasına bağlı nahiye haline getirilmiş 1987 yılında çıkarılan bir kanunla İlçe olmuş ve 02.08.1988 tarihinde teşkilatlanıp fiilen faaliyete geçmiştir.
Edinilen Bilgi Taramalarına göre Trabzon 1320-1902 Salnamesinde İlçenin adı ‘’Şar Pazarı’’ olarak geçmektedir. Zamanla Şar-Şal yünden dokunan bir kumaş çeşidi olup aba, zıpka, peştamal gibi dış kıyafetlerin yapımında kullanılırdı.
https://youtu.be/irvRplmwcuc?si=j3-HYIbmk0zGnoag
Geçmiş yıllardan günümüze kadar gelen Şalpazarı yöresinde üretilen dokuma tezgâh işlemlerinden elde edilen giysi ve dokumaların 1960 yıllardan başlayarak değişkenlik gösterip ancak dokuma tezgahlarından ayrılmayarak günümüze kadar gelmiştir.
Şalpazarı Halk Eğitim Müdürlüğü kursiyer eğitmeni Ayşe Kaya’nın dokumacılıkla ilgili sunumu; Ayşe Kaya Şalpazarı Halk Eğitim Merkezinde yöresel ürünler üreten eğitmen, İlçemizdeki bu insanlar dokudukları bu dokumanın emeklerinin bilincinde olarak çeyiz ya da hediyelik ürünlerini basit ve ilkel sayılacak malzemelerin bir araya getirilerek tezgâhta yapılanarak işlenmesidir.
Kursiyer Eğitmeni Kaya Dokumayı Anlatıyor; Dokuma yapılacak olan yünlerimiz koyunlardan kırkılmasın ardından yıkama işlemi yapıldıktan sonra kurutulan yünler inceltilmek için yün tarağından değişik evrelerden geçirilmesinde sonra incelttirilir.
Tarakta Taranan Yün İp Haline Getirilir; Yün tarağından taranan yünler ip haline getirilmek için İlçede eğermek için kullanılan bir ince sopaya eğercek ismi denir. Bu yünleri eğercekte eğirmek için çocukların topacı misali yapılan yarım topaç orta kısmı delik eğercek takılır. Buna takılan eğercek dönmesi için kullanılan ahşap aparata aşak denir. Eğercek aşak yardımıyla hamaratlı bayanlarımız, kızlarımız tarafından yünün ip yapılması sağlanır.
Taranan Yün İp Oldu ve Kök Boyama Yapıldı; Yukarıda anlatıldığı gibi Koyundan kırkılan yün yıkanıp temizlenmesinden sonra eğercekte inceltilerek ip haline getirilen ipler bu sefer ağaç köklerinden elde edilen kök boyalarla boyanarak adeta değişik renklerin oluşumu yapıldı. Buradan değişik evrelerden geçen yün ip dokuma usülüyle Dastar, Çentiği gibi ürünlerin dokuması yapılıyor. Ya da çorap dokuması yapılıyor.Dokunan ürünlerimiz artık renkli bir kumaş haline dönüşüyor. Bu ürünlerden değişik ürünlerin işlemeler ile yöresel ürünler hazırladığını belirtti Şalpazarı İlçemizdeki yapılan bu yöresel ürünlerin önceden hep bu tür evreler sonucu zahmetli ve yorucu bir emek sonucu yapıldığını belirti. Kursiyer eğitilmeni Kaya günümüz şartlarında bu ürünlerin temini daha kolay hazır olarak alınan iplerden yöresel renkli ürünlerimizi hazırlıyoruz.
Yöresel Ürünlerimiz Bizim Vaz Geçilmezimizdir; Bizim günlük hayatta da kullandığımız bu yöresel ürünlerimiz bizim vaz geçilmezimizdir. Bu yöresel ürünlerimizi günlük hayatta modernize ederek değişik ürünler yapıyoruz. Yorucu bir çalışma sonucu elde edilen iplerden günlük hayatta kullanılan ürünleri üreterek dırmç, çentiği, zembil, bel bağı, bebek dırmacı, yük dırmacı, ala çorak, yün çorak gibi çok değişik yöresel ürünleri yapıyoruz..
Eğirtilen Yünün İp Olmasın Ardından Dokuma İşlemi Böyle Yapılıyor; Kurs eğiticisi Ayşe Kaya yünlerin temizlenmesi, eğirmeden sonra boyanmasının ardından dokuma tezgahlarında dokuması yapılan yöresel ürünler dokuma işleminin tamalanmasından sonra artık değişik ürünlerin yapılması için hazırlanmış oluyor. Bu dokuma tezgahlarımızda 2 cm’den 30 cm genişliğine kadar bu dokuma tezgahlarında kumaş üretiliyor.Bu dokumalarımızı dokuyarak geçim kaynamız haline getrirek satışını yapılacak duruma getiryoruz.
Dokuma Ürün Siparişide Alıyoruz; Yöresel ürün eğitmeni Kaya bilgilendirmesine şöyle devam ediyor. Gördüğünüz gibi buradaki bir birinden renkli yöresel ürünlerimizin yapılması için sipariş de alarak yaparak aile bütçesine katkı sağlıyoruz.
Yöresel Üründen Teknoloji Ürün Seçimi; Şurada gördüğünüz gibi yöresel dokumayla beraber yöresel elbisemizin dokusunu bozmayacak şekilde bir tarafına cep telefonu, bir yanına para cüzdanı konacak şekilde dokuma yaparak ağızında fermuar dikerek kapattık. Yöresel ürünlerimiz modernleştirdik. Günlük hayatta deri hanım çantası olarak kullanılan çantaların aynısını yöremize ait dokumayla çanta yaptık. Bizden gören hanım kardeşlerlermizede geçim kapısı olsun onlarda öğrenerek yapsınlar istedik. Bazı ürünlerimiz hem yöresel, hem de teknolojik olarak iki aşamalı tasarladık bu ürünümüz günlük hayatta çok ilgi gördü.
Klima Görevi Yapan Çorabımız, Burada görmüş olduğunuz bu çorabımız keçi kılından yapılır. Soğuk havada özellikle çobanlarımız tarafından tercih edilerek giyilir. Bu çorabı giyen soğuk buz gibi havada üşümek nedir bilmez. Kışın sıcak tutan bu çorak yazın tam tersi serin tutar bir nevi klimalı çorap denir.
Yöresel Ürünlerimiz Sergilerde İlgi Odağı Oluyor; Halk Eğitim kurs eğitmeni Ayşe Kaya yurt genelinde bazı sergi ve etkinliklere katılıyoruz Şalpazarı Kültürünü tanıtmak için Trabzon’un diğer İlçelerin aksine Şalpazarı İlçesinin yöresel el sanatlarının el emği göz nuruyla hazırlandığından dolayı görsel olarak görülen ilgi alıcılar tarafından aynı ilgiyi görmüyor. Bu da bizi üzüyor Bizler uzun zmanlar harcayarak bu ürünlerin hazırlamasını yapıyoruz. Ancak dokumasını yaptığımız ürünler emek istediğinden çok zaman alıyor ancak satış esnasından alıcılar tarafından görseline gösterilen ilgiyi göremiyoruz dedi.
Şalpazarı HEM Kara Marka Patenti Aldık; Trabzon Şalpazarı Halk Eğitim Müdür yardımcısı Savaş Kara yöreye ait dokuma ürünlerine Marka tescil belgesi alındığını belirtti. Kara 6769 sayılı sınai Mülkiyet kanunu kapsamında 02.09.2022 tarihinden itibaren 10 yıl süreyle korunmak üzere 07.02.2023tarihinde tescil edilmiştir dedi. Halk Eğitim Müdür yardımcısı Savaş Kara İlçemiz yöresel ürünler bakımından zengin bir görselliğe hakimdri. Bu ürünlerimizden İlçe Müdürlüğümüz tarafınndan ‘’ 1 Tanesi Marka Tescilli-154 Tanesi de Tasarım ‘’ tescilli ürünlerin dokuması yapılmaktadır dedi.
